Hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Thông tư số 133/2016/TT-BTC

Thông tư thay thế Quyết định 48/2006/QĐ-BTC ngày 30/9/2006, trong đó có nhiều điểm mới nổi bật, mang tính đột phá so với Quyết định 48/2006/QĐ-BTC. Thông tư được xây dựng dựa trên nền tảng của Chế độ kế toán doanh nghiệp ban hành theo Thông tư 200/2014/TT-BTC nhưng được điều chỉnh, sửa đổi cho đơn giản hơn. Trong đó một số điểm đáng lưu ý bao gồm:

- Đổi mới cách tiếp cận chính sách: Tiếp cận theo hướng ưu tiên tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho những doanh nghiệp kinh doanh đúng pháp luật, không dựng lên những quy định mang tính trói buộc để phòng ngừa gian lận, các hành vi vi phạm đã có chế tài xử lý của pháp luật.

- Đề cao tính khả thi áp dụng trong thực tế doanh nghiệp như: chủ yếu quy định đến TK cấp 1, chỉ một số ít TK chi tiết đến cấp 2, chỉ phản ánh nội dung, không phân loại ngắn hạn, dài hạn; không quy định mẫu biểu bắt buộc với chứng từ và sổ kế toán, cho phép doanh nghiệp tự xây dựng; chỉ quy định về nguyên tắc kế toán, không quy định chi tiết các bút toán hạch toán; tự lựa chọn đồng tiền ghi sổ kế toán; tự quyết định ghi hoặc không ghi doanh thu từ các giao dịch nội bộ (không phụ thuộc chứng từ xuất ra là hóa đơn GTGT hay phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ) hay cho đơn vị hạch toán phụ thuộc ghi nhận khoản vốn nhận từ doanh nghiệp là nợ phải trả hoặc vốn chủ sở hữu; tự lựa chọn biểu mẫu BCTC theo tính thanh khoản giảm dần hoặc phân biệt ngắn hạn, dài hạn theo truyền thống…

- Tách biệt kế toán và thuế, hướng đến phục vụ nhu cầu quản trị, điều hành doanh nghiệp.

- Tách biệt kỹ thuật ghi chép trên sổ kế toán và kỹ thuật trình bày BCTC: doanh nghiệp có thể áp dụng nhiều kỹ thuật kế toán khác nhau nhưng cuối cùng các thông tin trên BCTC phải trung thực, minh bạch và được trình bày nhất quán.

- Coi trọng bản chất hơn hình thức và tên gọi giao dịch.

- Tiếp cận gần hơn thông lệ và Chuẩn mực quốc tế: đưa vào một số nội dung mang tính thông lệ thế giới như ghi nhận doanh thu tương ứng với nghĩa vụ thực hiện, đánh giá tổn thất khoản cho vay và bất động sản đầu tư, phân loại chứng khoán kinh doanh và đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn…

Ngoài ra, Chế độ kế toán mới cho doanh nghiệp vừa và nhỏ còn bổ sung hướng dẫn cho doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp không đáp ứng giả định hoạt động liên tục.
Thông tư áp dụng cho năm tài chính bắt đầu hoặc sau ngày 01/01/2017, những quy định trái với Thông tư này đều bị bãi bỏ.